Tôi có một nữ đồng nghiệp, người tròn trịa. Đợt khám sức khỏe nào cũng được bác sĩ kết luận thừa ký, cần giảm cân. Và ngay lập tức, cô lên mạng đặt mua các loại thuốc giảm cân, miếng dán tan mỡ về sử dụng.
Một số người "can gián": Giảm cân chỉ có hai cách, một là ăn kiêng và hai là tập thể dục. Áp dụng hai cách này đồng thời thì mới hiệu quả. Nhưng hễ nghe "chị bán hàng quen" giới thiệu có loại thuốc giảm cân nào mới là cô đồng nghiệp của tôi đặt mua ngay.
Người khác thì đam mê các loại trà thải độc được bán trên mạng, mua về uống và có niềm tin mãnh liệt: "Độc tố trong cơ thể bị đào thải ra hết rồi".
Một lát cắt trong xã hội đã xuất hiện từ lâu nhưng vẫn chưa có giải pháp cụ thể: Người tiêu dùng dễ dàng trao niềm tin cho những điều nghe có vẻ xuôi tai, hơn là tìm hiểu cặn kẽ xem có hợp lý thật hay không.
Một loại kẹo vừa qua được quảng cáo là "viên kẹo bằng đĩa rau", đã tiêu thụ hơn 135.000 hộp. Cơ quan điều tra xác định bột rau dùng trong sản xuất không được thu mua từ các nông trại VietGAP, hàm lượng từ 0,61 đến 0,75% nhưng công bố là 28%, còn có chất sorbitol chiếm tỷ lệ 35%
Điều đáng nói không chỉ là sản phẩm bị thổi phồng, mà còn ở chỗ: Tại sao niềm tin của người tiêu dùng lại dễ đặt sai chỗ đến vậy? Tại sao chỉ cần bỏ 10 nghìn mua bó rau về nấu tô canh, vừa tươi mát, vừa tự nhiên nhưng vì sao nhiều người vẫn muốn bổ sung chất xơ bằng một viên kẹo?
Câu trả lời có lẽ nằm ở một thói quen cố hữu: Chúng ta hay tin vào người nổi tiếng, vào những thứ đang "hot", thay vì tin vào lý trí của chính mình. Không ít người nghĩ đơn giản rằng: "Người nổi tiếng mà xài thì chắc là tốt".
Vậy là chỉ cần một đoạn video tươi cười của một gương mặt quen thuộc dễ mến, có cảm tình cộng đồng lại hồn nhiên chốt đơn.
Nhiều người nổi tiếng hiện nay đơn giản chỉ là những người có lượng theo dõi cao trên mạng xã hội, hoặc từng có vài video viral. Tức là danh tiếng của họ được cộng đồng tạo ra và cũng chính cộng đồng có quyền thu lại nếu họ lợi dụng nó sai cách.
Vậy nên, chúng ta nên bắt đầu bằng việc không đặt niềm tin quá dễ dãi, nhất là với những thứ có vẻ "ngon, bổ, nhanh, gọn". Và thay vì trông chờ thông tin từ một "người nổi tiếng" hãy để lý trí và hiểu biết của bản thân làm kim chỉ nam.
Đừng để những lời quảng cáo thay thế cho tư duy phản biện của chính mình.